သမုိင္းမတင္မီေခတ္
မြန္ခမာ အုပ္စုဝင္ မြန္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာသမုိင္းမတင္မီေခတ္ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာက တ႐ုတ္ျပည္ ယန္စီက်န္ျမစ္ဝွမ္း (Yangtze Kiang) မွ ေတာင္ဘက္သုိ႕ တျဖည္းျဖည္း ဆင္းသက္လာၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႕ အရင္ဆုံး ဆလုံ နွင့္ မေလးတုိ႕ ဝင္ေရာက္လာၿပီးေနာက္ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုဝင္ လူမ်ဳိးမ်ား ဝင္ေရာက္လာၾကသည္။ ထုိသူတုိ႕မွာ ဆလုံမေလးအုပ္စုဝင္တုိ႕ထံမွ ယဥ္ေက်းမႈအခ်က္အလက္ မ်ားကုိ ယူေဆာင္လာၾကသည္။ သီးႏွံအျဖစ္ စပါး၊ ႏွံစား ေျပာင္း၊ ပဲႀကီး၊ ပဲလြန္း၊ ႀကံ၊ ပိန္းဥ၊ ေမ်ာက္ဥ၊ ေက်ာက္ဖ႐ုံႏွင့္ ဗူး စေသာအသီးအႏွံမ်ား စုိက္ပ်ဳိးပုံလကၡဏာ႐ွိခ့ဲဲသည္။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ခန္႕အခါမွပင္လွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႕ ေရာက္႐ွိေနထုိင္ေသာ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ ေ႐ွ႕ေျပး လူမ်ဳိးတုိ႕ စုိက္ပ်ဳိးေရးကုိ လုပ္ကုိင္လာၾကသည္။ ထုိ႕ေနာက္ ေတာင္ယာစုိက္ပ်ဳိးမႈသာမက ေျမျပန္႕တြင္လည္း ထြန္ယက္စုိက္ ပ်ဳိးလာၾကသည္။ ေ႐ွးအခါက စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ကုိင္မႈကုိ အေျချပဳ၍ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ႐ြာတည္း ဟူေသာအုပ္စုဝင္မ်ားမွာ တျဖည္းျဖည္း က်ယ္ျပန္႕လာ၍ ႐ြာႀကီးမ်ား ျဖစ္လာ၏။ ၎မွတဆင့္ ၿမိဳ႕မ်ား ၎တုိ႕ကုိ စု႐ုံးလွ်က္ ႏုိင္ငံငယ္မ်ား စတင္ေပၚ ေပါက္ခဲ့၏။ ၎တုိ႕မွာ လူမ်ဳိးအလုိက္ ေခၚေသာ ႏုိင္ငံငယ္ကေလးမ်ား ျဖစ္ၾက၏။
၎တုိ႕ဝတ္စားဆင္ယင္မႈမွာလည္း ေက်ာက္ေခတ္လူသားတုိ႕၏ဝတ္စားဆင္ယင္မႈျဖစ္ေသာ သစ္႐ြက္၊ သစ္ခက္တုိ႔ကုိ ဝတ္ ဆင္ျခင္းမ႐ွိဘဲ လက္ပံပင္မွ ရ႐ွိေသာ လဲ၊ မႈိ႕ တုိ႕ကုိ ျပဳျပင္စီမံ၍ အဝတ္အထည္ ယက္လုပ္ဝတ္ဆင္ၾကသည့္လကၡဏာမ်ား ႐ွိ ခဲ့သည္။ ၎မွတဆင့္ ထုိအဝတ္အထည္မ်ားကုိ မဲနယ္ဆုိး၍ ဝတ္တတ္လာၾကသည္။ ဝါဂြမ္းကား မေပၚေသး။
ထုိ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုဝင္တုိ႕သည္ မိမိတုိ႕ထက္ အရင္ေရာက္႐ွိေနေသာ ဆလုံမေလးအႏြယ္ဝင္တုိ႕ႏွင့္ မိမိတုိ႕မ်ဳိးႏြယ္ တူေ႐ွ႕လူမ်ားကုိ ေတာင္ဘက္သုိ႕၎၊ လူအေရာက္ေပါက္နည္းေသာ ေတာေတာင္ေဒသသုိ႕ ၎၊ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္ေစရန္ ဖန္တီးခဲ့သည္။ မြန္တုိ႕သည္ ေတာင္ဘက္ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသ ဝႏွင့္ပေလာင္အုပ္စုတုိ႕သည္ ေျမာက္ဘက္ ေတာင္မ်ားေပၚ တြင္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနထုိင္ရင္း မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုတုိ႕သည္ သီးျခားလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ထုိစဥ္ကာလ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုတုိ႕သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတစ္ဝွမ္းလုံးကုိပင္ လႊမ္းမုိးခဲ့ၾကသည္ဟု ယူဆစရာ႐ွိသည္။
(မွတ္ခ်က္- မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ ေ႐ွ႕ေျပးလူမ်ဳိးမ်ားဆုိရာ၌ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ တုိ႕ထက္ ေစာစြာေရာက္႐ွိ၍ ၎တုိ႕ႏွင့္မ်ဳိးႏြယ္တူ မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အမ်ဳိးခ်င္းတူေသာ္လည္း ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းတြင္ ကြာျခားလွသည္။ ၎လူမ်ဳိးတုိ႕ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ မေတြ႕ရေတာ့ေပ။ ဝင္ေရာက္ေ႐ြ႕ေျပာင္းေနထုိင္ရာတြင္ အျခား မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုဝင္ထက္ဦး၍ အာ႐ွတုိက္ ေတာင္ဘက္စြန္းသုိ႕ ေရာက္႐ွိေနၾကၿပီ။ ၎တုိ႕သည္ နီကုိဘာ ေခၚ နာဂဘာရီကြၽန္းသားမ်ားႏွင့္ မေလးကြၽန္းဆြယ္အလယ္ ပုိင္း ေတာေတာင္မ်ားတြင္ ေနထုိင္သည့္ဆကုိင္းလူမ်ဳိးမ်ား ပါဝင္ၾကသည္။ ၎တုိ႕ေရာက္႐ွိေသာအခ်ိန္မွာ လြန္ခဲ့ေသာအႏွစ္ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႕က ျဖစ္သည္ဟု ခန္႕မွန္းရသည္။ )
ထုိ႕ေၾကာင့္ ထုိေခတ္ကုိ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ ေခတ္ဟု ေခၚတြင္သုံးစြဲရမည္ျဖစ္သည္။ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုဝင္တုိ႕ ျမန္မာ ျပည္အတြင္းသုိ႕ ေရာက္႐ွိလာေသာအခါ မိမိတုိ႕၏ယဥ္ေက်းမႈ ပါလာခဲ့သည္။ ေရာက္႐ွိေသာေဒသ႐ွိ ယဥ္ေက်းမႈကုိလည္း ဆက္ခံသျဖင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္း အေတာ္အတန္ တုိးတက္လာခဲ့သည္။ ထုိ႕ျပင္ အိႏၵိယေတာင္ပုိင္းမွ လာေရာက္ေသာ အိႏိၵယတုိင္းရင္းသားကုန္သည္မ်ားႏွင့္ လည္း ကူးလူးဆက္ဆံရသျဖင့္ အိႏၵိယယဥ္ေက်းမႈကုိပါ ရ႐ွိခဲ့ပါသည္။ ၎တုိ႕ထံမွ ဟိႏၵဴဘာသာအယူဝါဒ၊ စာေရးသည့္အတတ္ပညာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ေနထုိင္ဝတ္ဆင္မႈမ်ားကုိ နည္းယူၿပီး မိမိတုိ႕ကုိယ္ပုိင္ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ သင့္ေတာ္သလုိ ျပင္ဆင္လက္ခံ၍ ကုိယ္ပုိင္ယဥ္ေက်းမႈအသြင္သုိ႕ ေျပာင္းလဲယူၾကသည္။ ၎ျပင္ ထူးျခား မွတ္သားဖြယ္ေကာင္းေသာအခ်က္တစ္ရပ္မွာ ဟိႏၵဴအယူဝါဒ ေရာက္ၿပီးေနာက္၊ ယခုအခ်ိန္အထိ ထြန္းေျပာင္လွ်က္႐ွိေသာ ဗုဒၶဘာသာ ေရာက္႐ွိလာသည္။ ထုိသုိ႕ေရာက္႐ွိလာေသာ ဗုဒၶသာသနာမွာ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ၊ ေတာင္ပုိင္းဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္သည္။ ပထမေရာက္႐ွိလာေသာ ဟိႏၵဴအယူအဆကုိ စြန္႕ပစ္၍ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာကုိ ခံယူသည္။ ေျမာက္ပုိင္းတြင္ မဟာယန၊ အရည္းႀကီးတုိ႕ သာသနာသာ ႐ွိေနေသးသည္။ မြန္တုိ႕ေဒသသည္ ဦးစြာပထမ ဗုဒၶဝါဒထြန္းလင္းခဲ့ေသာ ေဒသ ျဖစ္သည္။
သမုိင္းတင္ေခတ္အစ၊ မြန္ပေဒသရာဇ္ႏုိင္ငံေတာ္
သမုိင္းတင္ေခတ္ဦးတြင္ မြန္တုိ႕သည္ ကုန္လုပ္ဆက္ဆံေရး တုိးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ မြန္ႏုိင္ငံကုိ တည္ေထာင္ေၾကာင္း ေတြ႕႐ွိရသည္။ ၎မွာ သုဝဏၰဘုံမိ ျဖစ္သည္။ ဘာသာေဗဒအရ မြန္တုိ႕သည္ ၾသစႀတိဳေအ႐တစ္အႏြယ္ တြင္ ပါဝင္္သည္။ သမုိင္းဦးဘုံေျမေခတ္၊ ေက်ာက္ေခတ္ေႏွာင္းကာလ (ဘီစီ -၂၀၀၀ ေက်ာ္) ေလာက္ကတည္းက သူတုိ႕ သည္ လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးမႈအတတ္ကုိ တတ္သိနားလည္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ စပါးစုိက္ပ်ဳိး၍ ျဖစ္ထြန္းႏုိင္ေသာအေ႐ွ႕ေတာင္ အာ႐ွျမစ္ဝွမ္းေဒသမ်ားသုိ႕လူဦးေရ တုိးတက္မ်ားျပားလာသည့္မြန္၊ ခမာ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲဝင္တုိ႕ တစတစ ေ႐ြ႕ေေျပာင္းေနထုိင္ ခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႕ျဖင့္ သူတုိ႕သည္ ဒုတိယမူရင္းေဒသဟု ဆုိရမည့္ဗီယက္နန္ျပည္ ျမစ္နီျမစ္ဝွမ္းကြၽန္းေေပၚေဒသ၊ ယခုအခါ ကေမၻာဒီးယား မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းကြၽန္းေပၚေဒသ၊ ယုိးဒယားေတာင္ပုိင္္း ေခ်ာင္ဖ်ရာ မဲနန္ေဒသ၊ ယင္းမွတဆင့္ စစ္ေတာင္း၊ သံလြင္၊ ဂ်ဳိင္းျမစ္ဝွမ္းကြၽန္းေပၚေဒသသုိ႕ ေျပာင္းေ႐ႊ႕လာခဲ့ၾကသည္။ မြန္၊ ခမာ အႏြယ္ကြဲဝင္ တုိ႕သည္ အဆုိပါျမစ္နီျမစ္ဝွမ္းမွ အိႏၵိယႏုိင္ငံ အာသံျပည္နယ္၊ ျဗဟၼပုတၲရျမစ္ဝွမ္းႏွင့္ ဂဂၤါျမစ္ဝွမ္းေဒသ မ်ားသုိ႕လည္း ေရာက္႐ွိခဲ့သည္။
မြန္တုိ႕သည္ သုဝဏၰဘုံမိ (သထုံ) ၿမဳိ႕ကုိ ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ျပဳလုပ္စုိးစံေနထုိင္ၾကေသာ မြန္ႏုိင္ငံတစ္ခုကုိ၎၊ ျမန္မာႏုိင္ငံနယ္ စပ္ႏွင့္နယ္ျခားစပ္လွ်က္႐ွိေသာယုိးဒယား (ထုိင္း) ျပည္၏ေျမာက္ပုိင္းတခြင္ႏွင့္ ေတာင္ပုိင္းတလႊားတုိ႕ကုိ ႀကီးစုိးလႊမ္းမုိး ေနသည့္မြန္ႏုိင္ငံတစ္ခုကုိ၎ ထူေထာင္ထားၿပီး ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ယုိးဒယား (ထုိင္း) ႏုိင္ငံအျဖစ္ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္ ထားသည့္ေျမေပၚတြင္ အဆုိပါမြန္ျပည္ႏွစ္ျပည္ကုိ ထူေထာင္ထားၾကရာ ေတာင္ပုိင္းမြန္ႏုိင္ငံကုိ ဒြါရဝတီဟု ေခၚ၏။ ၿမိဳ႕ေတာ္ မွာ ေလာ့ပူရီ (LOP BURI ) ျဖစ္သည္၊ ေလာ့ပူရီၿမိဳ႕ကား ယခုတုိင္ ႐ွိေနေသး၏။ ေျမာက္ပုိင္းမြန္ႏုိင္ငံကုိ ဟရိဘုဥၨ ေခၚၾက သည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ လမ္ဖုန္းျဖစ္သည္။ ဤၿမိဳ႕သည္လည္း ဇင္းမယ္ၿမိဳ႕၏ေတာင္ယြန္းအရပ္၌ ယခုတုိင္ ႐ွိေသး၏။
မြန္၊ ခမာအႏြယ္ဝင္ မြန္အမ်ဳိးသားတုိ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံေအာက္ပုိင္းတြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ သုဝဏၰဘူမိႏုိင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အခ်ာ ေဒသၿမဳိ႕ေတာ္မွာ သထုံခ႐ုိင္ ဘီးလင္းၿမိဳ႕နယ္ ေကလာသေတာင္တဝိုက္ျဖစ္သည္ဟု သုေတသီတုိ႕က ခန္႕မွန္းၾကသည္။ ယင္းေဒသတြင္ မြန္လူမ်ဳိးတုိ႕အေျခစုိက္၍ ၿမိဳ႕ျပထီးနန္း တည္ေဆာက္ခဲ့သည္၊ (ယခုအခါ ၎ေဒသကုိ ေ႐ွ႕ေဟာင္းသုေတ သနဌာနမွ စတင္တူးေဖၚ၍ သုေတသနျပဳလုပ္ၿပီး ျဖစ္၍ ျပည့္စုံေသာအခ်က္အလက္မ်ား ေနာက္ထပ္ေတြ႕႐ွိလာမည္ဟု ယုံၾကည္ရသည္။)
သုဝဏၰဘူမိသည္ မြန္တုိ႕ဌာေနျဖစ္ေသာ ရာမညေဒသကုိ အမည္ေပးထားသည္ဟုလည္း ဆုိႏုိင္သည္။ ယင္းမွာ မူလအားျဖင့္ စစ္ေတာင္းႏွင့္သံလြင္ျမစ္ႏွစ္္သြယ္ၾကားေဒသ ျဖစ္သည္။ ရာမညေဒသ ဆုိသည္မွာ လည္း ေခတ္လယ္ မြန္တုိ႕က မိမိတုိ႕ကုိ ေခၚေသာ “ မာန္” ဟူေသာ အမည္မွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
ေ႐ွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ယင္းေဒသ (သုဝဏၰဘူမိ) သည္ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း သံသယ မျဖစ္ႏုိင္ေခ်၊ ယခု မုတၲမေတာင္တန္း၏အေနာက္ဘက္လြင္ျပင္မွာ ေ႐ွးယခင္က ပင္လယ္ေရမ်ား လႊမ္းေနခဲ့သည္၊ ထုိစဥ္က ပင္လယ္ကမ္းစပ္ သည္ အရက္သည္မ ( တုိက္ကုလား) ႐ြာျဖစ္ေသာ ေကလာသ ေတာင္ေျခအထိ ေရာက္ခဲ့သည္၊ ယခု အရက္သည္မ႐ြာ ႏွင့္ သထုံၿမိဳ႕ေနရာတုိ႕မွ ေလးျမွားမ်ား၊ ေက်ာက္ႀကိဳး မ်ား ႏုိင္ငံျခားသေဘၤာမ်ား၏အပုိင္းအစမ်ားကို တူးေဖၚရ႐ိွွခဲ့ဘူးသည္။
မဟာရာဇဝင္ႀကီး၌ ဘုရားသခင္ထင္႐ွား႐ွိစဥ္က အာေသာက ဓမၼရာဇာ မင္းျပဳ၏၊ သထုံရာဇာဝင္က်မ္းေဟာင္း တြင္မူ သထုံ၌ သီဟရာမင္း မွစ၍ မႏူဟာမင္းအထိတုိင္ စုိးစံသည္ဟု ေဖာ္ျပထား၏။
သုဝဏၰဘူမိ (ေခၚ) သထုံၿမိဳ႕တည္ေထာင္သည့္ခုႏွစ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တိတိက်က် မ႐ွိလွေပ။ မြန္၊ ျမန္မာ ရာဇာဝင္မ်ားတြင္မူ ဘီစီ-၁၇- ရာစုအတြင္းက တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။
သုဝဏၰဘူမိႏွင့္ ပတ္သက္စပ္လ်ဥ္း၍ ေခါမ ပထဝီ႐ွင္ ေတာ္လမီက၊ “ ေဗင္စင္ဂ”ဟုေခၚေသာ မုတၲမ ပင္လယ္ေကြ႕ ကမ္း႐ုိးတန္းတေလွ်ာက္တြင္ အရပ္ပု၍ ႀကံ့ံခုိင္ေသာလူၾကမ္းမ်ား ေနထုိင္ၾကသည္၊ သူတုိ႕သည္ မူရင္းတုိင္းရင္းသားျဖစ္ေသာ ၾသစ ႀတိဳနီး႐ွင္းမ်ား၊ ျမန္မာစာေပေလာကတြင္ ဘီးလူးဟု ေခၚတြင္ေသာလူမ်ား ျဖစ္တန္ရာသည္။ မြန္၊ ခမာ အႏြယ္စုတုိ႕ ေရာက္လာေသာအခါ မခုခံႏုိင္၍ ၎တုိ႕သည္ ပင္လယ္႐ွိကြၽန္းမ်ား ေပၚသုိ႕ ဆုတ္ခြာသြားခဲ့ရသည္။
ေျမ႐ွင္ပေဒသရာဇ္ေခတ္လယ္တြင္ မႏူဟာမင္း (မကုတ) မတုိင္မီ မြန္ဘုရင္မ်ား ေခါင္းေဆာင္ေသာ သုဝဏၰဘူမိ သထုံျပည္ သည္ အင္အားေတာင့္တင္းလွ်က္ ႐ွိသည္၊ သထုံတြင္ မြန္လူဦးေရ မ်ားျပားလာသျဖင့္ “ဟံသာဝတီ ( ပဲခူး ) ”၊ တြံေတးၿမိဳ႕ အေ႐ွ႕ဘက္႐ွိ “ၾကဗင္း”ၿမိဳ႕မ်ား တည္္ေထာင္ခဲ့သည္။ သုိ႕ေသာ္ စုစည္းေသာအင္အားႀကီးႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ မတည္ေထာင္ ႏုိင္ခဲ့ေသးေပ။
သုဝဏၰဘူမိတြင္ မြန္တုိ႕၏ မိ႐ုိးဖလာ ကုိးကြယ္မႈအျပင္ အိႏၵိယမွ ဗိႆႏုိး ကုိးကြယ္သည့္ ျဗဟၼဏဝါဒႏွင့္ ဗုဒၶဝါဒကုိ သက္ဝင္ ယုံၾကည္ၾကသည္။ သုိ႕ေသာ္ ျဗဟၼဏဝါဒမွာ ေမွးမွိန္ခဲ့ၿပီး ဗုဒၶဝါဒ ထြန္းေတာက္ခဲ့သည္။ သီဟရာဇာမင္း စုိးစံခ်ိန္တြင္ ၎၏ ေနာင္ေတာ္ အ႐ွင္ ဂဝံပတိေထရ္က ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳေသာအခါ ဌာပနာသြားေတာ္ သုံးဆယ့္ႏွစ္ဆူ ပင့္ေဆာင္ၿပီး အႏွစ္ ၆၀ တုိင္တုိင္ ပူေဇာ္ခဲ့သည္ကုိ သထုံရာဇဝင္က်မ္း ေဟာင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ အာေသာကမင္းႀကီး လက္ထက္ တြင္လည္း အ႐ွင္ေသာဏ ႏွင့္ အ႐ွင္ဥတၲရ တုိ႕ သာသနာျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပုိင္း၌ အရည္းႀကီး မဟာယနအယူသာ ႐ွိ၏။
သုဝဏၰႏုိင္ငံသားတုိ႕သည္ သာသနိက ဆုိင္ရာအေဆာက္အဦးမ်ား၊ ၿမိဳ႕႐ုိးခံတပ္ စသည္တုိ႕ကုိ ဂဝံေက်ာက္ မ်ားျဖင့္ ေကာင္း မြန္စြာ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိေၾကာင့္ ထုိေခတ္တြင္ ဂဝံေက်ာက္ယဥ္ေက်းမႈတစ္ရပ္ ေပၚထြန္းလာေၾကာင္း မွတ္တမ္း တင္ခဲ့ၾကသည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါအရ မြန္တုိ႕သည္ ဘီစီ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကစ၍ မြန္ပေဒသရာဇ္ေခတ္အစ ေလာ့ဗူရီ၊ လမ္ဖုန္း၊ သုဝဏၰဘူမိ၊ ဟံသာဝတီ( ပဲခုူး)ႏွင့္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္မ်ားတြင္ ေရးထုိးခဲ့ေသာေက်ာက္စာတဆင့္စီ ကူးယူခဲ့ေသာ ေပစာ၊ ပုရပုိဒ္မ်ားႏွင့္ ယခုတုိင္ ပုံႏွိပ္အသုံးျပဳေနေသာ စာေပယဥ္ေက်းမႈ မွတ္တမ္းမ်ား၊ ၎ႏွင့္ပက္သက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားက မြန္အမ်ဳိး သားတုိ႕တြင္ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ၊ က်ယ္ျပန္႕ေသာနယ္ေျမကုိ ပုိင္ဆုိင္အုပ္စုိးခဲ့ေၾကာင္း သိရွိႏုိင္သည္။ စီးပြား ေရးအရလည္း သမုိင္း သုေတသီတုိ႕မွ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည့္အတုိင္း လယ္ယာစီးပြားေရးကုိ လုပ္ကုိင္ၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ မြန္တုိ႕ဌာနီရာမညေဒသသည္လည္း ပေဒသရာဇ္ေခတ္မ်ားတြင္ မြန္ပေဒသရာဇ္မ်ား ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳၾက သည့္မြန္တုိ႕ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္းေပါင္းမ်ားစြာ (ဘီစီ ၂၀၀၀ ေက်ာ္)ကစၿပီး လူမ်ဳိးႀကီးတစ္ရပ္အျဖစ္ တည္႐ွိခဲ့သည္။
“A nation is a historically evolved stable Community of Language, Territory, Economic life and Psychological make up manifesto in a Community of culture.”
“လူမ်ဳိးဆုိသည္မွာ ရာဇဝင္အရ ေပၚေပါက္ျဖစ္လာၿပီး တည္တံ့ေသာစကား၊ စာေပ၊ နယ္ေျမ၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ထုံးတမ္းစဥ္လာေတြႏွင့္ ဦးၫြတ္စြာ ႐ွိေသာလူစုလူေဝးကုိ ေခၚသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ မြန္သည္ ( Race tribe ) စေသာ အဆင့္တူမ်ားပူးေပါင္းထားျခင္းမဟုတ္ဘဲလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ဂုဏ္အဂၤါႏွင့္ျပည့္စုံေသာလူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္းထင္႐ွားသည္။
မြန္ခမာ အုပ္စုဝင္ မြန္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာသမုိင္းမတင္မီေခတ္ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာက တ႐ုတ္ျပည္ ယန္စီက်န္ျမစ္ဝွမ္း (Yangtze Kiang) မွ ေတာင္ဘက္သုိ႕ တျဖည္းျဖည္း ဆင္းသက္လာၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႕ အရင္ဆုံး ဆလုံ နွင့္ မေလးတုိ႕ ဝင္ေရာက္လာၿပီးေနာက္ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုဝင္ လူမ်ဳိးမ်ား ဝင္ေရာက္လာၾကသည္။ ထုိသူတုိ႕မွာ ဆလုံမေလးအုပ္စုဝင္တုိ႕ထံမွ ယဥ္ေက်းမႈအခ်က္အလက္ မ်ားကုိ ယူေဆာင္လာၾကသည္။ သီးႏွံအျဖစ္ စပါး၊ ႏွံစား ေျပာင္း၊ ပဲႀကီး၊ ပဲလြန္း၊ ႀကံ၊ ပိန္းဥ၊ ေမ်ာက္ဥ၊ ေက်ာက္ဖ႐ုံႏွင့္ ဗူး စေသာအသီးအႏွံမ်ား စုိက္ပ်ဳိးပုံလကၡဏာ႐ွိခ့ဲဲသည္။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ခန္႕အခါမွပင္လွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႕ ေရာက္႐ွိေနထုိင္ေသာ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ ေ႐ွ႕ေျပး လူမ်ဳိးတုိ႕ စုိက္ပ်ဳိးေရးကုိ လုပ္ကုိင္လာၾကသည္။ ထုိ႕ေနာက္ ေတာင္ယာစုိက္ပ်ဳိးမႈသာမက ေျမျပန္႕တြင္လည္း ထြန္ယက္စုိက္ ပ်ဳိးလာၾကသည္။ ေ႐ွးအခါက စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ကုိင္မႈကုိ အေျချပဳ၍ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ႐ြာတည္း ဟူေသာအုပ္စုဝင္မ်ားမွာ တျဖည္းျဖည္း က်ယ္ျပန္႕လာ၍ ႐ြာႀကီးမ်ား ျဖစ္လာ၏။ ၎မွတဆင့္ ၿမိဳ႕မ်ား ၎တုိ႕ကုိ စု႐ုံးလွ်က္ ႏုိင္ငံငယ္မ်ား စတင္ေပၚ ေပါက္ခဲ့၏။ ၎တုိ႕မွာ လူမ်ဳိးအလုိက္ ေခၚေသာ ႏုိင္ငံငယ္ကေလးမ်ား ျဖစ္ၾက၏။
၎တုိ႕ဝတ္စားဆင္ယင္မႈမွာလည္း ေက်ာက္ေခတ္လူသားတုိ႕၏ဝတ္စားဆင္ယင္မႈျဖစ္ေသာ သစ္႐ြက္၊ သစ္ခက္တုိ႔ကုိ ဝတ္ ဆင္ျခင္းမ႐ွိဘဲ လက္ပံပင္မွ ရ႐ွိေသာ လဲ၊ မႈိ႕ တုိ႕ကုိ ျပဳျပင္စီမံ၍ အဝတ္အထည္ ယက္လုပ္ဝတ္ဆင္ၾကသည့္လကၡဏာမ်ား ႐ွိ ခဲ့သည္။ ၎မွတဆင့္ ထုိအဝတ္အထည္မ်ားကုိ မဲနယ္ဆုိး၍ ဝတ္တတ္လာၾကသည္။ ဝါဂြမ္းကား မေပၚေသး။
ထုိ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုဝင္တုိ႕သည္ မိမိတုိ႕ထက္ အရင္ေရာက္႐ွိေနေသာ ဆလုံမေလးအႏြယ္ဝင္တုိ႕ႏွင့္ မိမိတုိ႕မ်ဳိးႏြယ္ တူေ႐ွ႕လူမ်ားကုိ ေတာင္ဘက္သုိ႕၎၊ လူအေရာက္ေပါက္နည္းေသာ ေတာေတာင္ေဒသသုိ႕ ၎၊ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္ေစရန္ ဖန္တီးခဲ့သည္။ မြန္တုိ႕သည္ ေတာင္ဘက္ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသ ဝႏွင့္ပေလာင္အုပ္စုတုိ႕သည္ ေျမာက္ဘက္ ေတာင္မ်ားေပၚ တြင္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနထုိင္ရင္း မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုတုိ႕သည္ သီးျခားလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ထုိစဥ္ကာလ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုတုိ႕သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတစ္ဝွမ္းလုံးကုိပင္ လႊမ္းမုိးခဲ့ၾကသည္ဟု ယူဆစရာ႐ွိသည္။
(မွတ္ခ်က္- မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ ေ႐ွ႕ေျပးလူမ်ဳိးမ်ားဆုိရာ၌ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ တုိ႕ထက္ ေစာစြာေရာက္႐ွိ၍ ၎တုိ႕ႏွင့္မ်ဳိးႏြယ္တူ မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အမ်ဳိးခ်င္းတူေသာ္လည္း ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းတြင္ ကြာျခားလွသည္။ ၎လူမ်ဳိးတုိ႕ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ မေတြ႕ရေတာ့ေပ။ ဝင္ေရာက္ေ႐ြ႕ေျပာင္းေနထုိင္ရာတြင္ အျခား မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုဝင္ထက္ဦး၍ အာ႐ွတုိက္ ေတာင္ဘက္စြန္းသုိ႕ ေရာက္႐ွိေနၾကၿပီ။ ၎တုိ႕သည္ နီကုိဘာ ေခၚ နာဂဘာရီကြၽန္းသားမ်ားႏွင့္ မေလးကြၽန္းဆြယ္အလယ္ ပုိင္း ေတာေတာင္မ်ားတြင္ ေနထုိင္သည့္ဆကုိင္းလူမ်ဳိးမ်ား ပါဝင္ၾကသည္။ ၎တုိ႕ေရာက္႐ွိေသာအခ်ိန္မွာ လြန္ခဲ့ေသာအႏွစ္ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႕က ျဖစ္သည္ဟု ခန္႕မွန္းရသည္။ )
ထုိ႕ေၾကာင့္ ထုိေခတ္ကုိ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ ေခတ္ဟု ေခၚတြင္သုံးစြဲရမည္ျဖစ္သည္။ မြန္၊ ပေလာင္၊ ဝ အုပ္စုဝင္တုိ႕ ျမန္မာ ျပည္အတြင္းသုိ႕ ေရာက္႐ွိလာေသာအခါ မိမိတုိ႕၏ယဥ္ေက်းမႈ ပါလာခဲ့သည္။ ေရာက္႐ွိေသာေဒသ႐ွိ ယဥ္ေက်းမႈကုိလည္း ဆက္ခံသျဖင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္း အေတာ္အတန္ တုိးတက္လာခဲ့သည္။ ထုိ႕ျပင္ အိႏၵိယေတာင္ပုိင္းမွ လာေရာက္ေသာ အိႏိၵယတုိင္းရင္းသားကုန္သည္မ်ားႏွင့္ လည္း ကူးလူးဆက္ဆံရသျဖင့္ အိႏၵိယယဥ္ေက်းမႈကုိပါ ရ႐ွိခဲ့ပါသည္။ ၎တုိ႕ထံမွ ဟိႏၵဴဘာသာအယူဝါဒ၊ စာေရးသည့္အတတ္ပညာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ေနထုိင္ဝတ္ဆင္မႈမ်ားကုိ နည္းယူၿပီး မိမိတုိ႕ကုိယ္ပုိင္ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ သင့္ေတာ္သလုိ ျပင္ဆင္လက္ခံ၍ ကုိယ္ပုိင္ယဥ္ေက်းမႈအသြင္သုိ႕ ေျပာင္းလဲယူၾကသည္။ ၎ျပင္ ထူးျခား မွတ္သားဖြယ္ေကာင္းေသာအခ်က္တစ္ရပ္မွာ ဟိႏၵဴအယူဝါဒ ေရာက္ၿပီးေနာက္၊ ယခုအခ်ိန္အထိ ထြန္းေျပာင္လွ်က္႐ွိေသာ ဗုဒၶဘာသာ ေရာက္႐ွိလာသည္။ ထုိသုိ႕ေရာက္႐ွိလာေသာ ဗုဒၶသာသနာမွာ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ၊ ေတာင္ပုိင္းဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္သည္။ ပထမေရာက္႐ွိလာေသာ ဟိႏၵဴအယူအဆကုိ စြန္႕ပစ္၍ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာကုိ ခံယူသည္။ ေျမာက္ပုိင္းတြင္ မဟာယန၊ အရည္းႀကီးတုိ႕ သာသနာသာ ႐ွိေနေသးသည္။ မြန္တုိ႕ေဒသသည္ ဦးစြာပထမ ဗုဒၶဝါဒထြန္းလင္းခဲ့ေသာ ေဒသ ျဖစ္သည္။
သမုိင္းတင္ေခတ္အစ၊ မြန္ပေဒသရာဇ္ႏုိင္ငံေတာ္
သမုိင္းတင္ေခတ္ဦးတြင္ မြန္တုိ႕သည္ ကုန္လုပ္ဆက္ဆံေရး တုိးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ မြန္ႏုိင္ငံကုိ တည္ေထာင္ေၾကာင္း ေတြ႕႐ွိရသည္။ ၎မွာ သုဝဏၰဘုံမိ ျဖစ္သည္။ ဘာသာေဗဒအရ မြန္တုိ႕သည္ ၾသစႀတိဳေအ႐တစ္အႏြယ္ တြင္ ပါဝင္္သည္။ သမုိင္းဦးဘုံေျမေခတ္၊ ေက်ာက္ေခတ္ေႏွာင္းကာလ (ဘီစီ -၂၀၀၀ ေက်ာ္) ေလာက္ကတည္းက သူတုိ႕ သည္ လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးမႈအတတ္ကုိ တတ္သိနားလည္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ စပါးစုိက္ပ်ဳိး၍ ျဖစ္ထြန္းႏုိင္ေသာအေ႐ွ႕ေတာင္ အာ႐ွျမစ္ဝွမ္းေဒသမ်ားသုိ႕လူဦးေရ တုိးတက္မ်ားျပားလာသည့္မြန္၊ ခမာ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲဝင္တုိ႕ တစတစ ေ႐ြ႕ေေျပာင္းေနထုိင္ ခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႕ျဖင့္ သူတုိ႕သည္ ဒုတိယမူရင္းေဒသဟု ဆုိရမည့္ဗီယက္နန္ျပည္ ျမစ္နီျမစ္ဝွမ္းကြၽန္းေေပၚေဒသ၊ ယခုအခါ ကေမၻာဒီးယား မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းကြၽန္းေပၚေဒသ၊ ယုိးဒယားေတာင္ပုိင္္း ေခ်ာင္ဖ်ရာ မဲနန္ေဒသ၊ ယင္းမွတဆင့္ စစ္ေတာင္း၊ သံလြင္၊ ဂ်ဳိင္းျမစ္ဝွမ္းကြၽန္းေပၚေဒသသုိ႕ ေျပာင္းေ႐ႊ႕လာခဲ့ၾကသည္။ မြန္၊ ခမာ အႏြယ္ကြဲဝင္ တုိ႕သည္ အဆုိပါျမစ္နီျမစ္ဝွမ္းမွ အိႏၵိယႏုိင္ငံ အာသံျပည္နယ္၊ ျဗဟၼပုတၲရျမစ္ဝွမ္းႏွင့္ ဂဂၤါျမစ္ဝွမ္းေဒသ မ်ားသုိ႕လည္း ေရာက္႐ွိခဲ့သည္။
မြန္တုိ႕သည္ သုဝဏၰဘုံမိ (သထုံ) ၿမဳိ႕ကုိ ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ျပဳလုပ္စုိးစံေနထုိင္ၾကေသာ မြန္ႏုိင္ငံတစ္ခုကုိ၎၊ ျမန္မာႏုိင္ငံနယ္ စပ္ႏွင့္နယ္ျခားစပ္လွ်က္႐ွိေသာယုိးဒယား (ထုိင္း) ျပည္၏ေျမာက္ပုိင္းတခြင္ႏွင့္ ေတာင္ပုိင္းတလႊားတုိ႕ကုိ ႀကီးစုိးလႊမ္းမုိး ေနသည့္မြန္ႏုိင္ငံတစ္ခုကုိ၎ ထူေထာင္ထားၿပီး ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ယုိးဒယား (ထုိင္း) ႏုိင္ငံအျဖစ္ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္ ထားသည့္ေျမေပၚတြင္ အဆုိပါမြန္ျပည္ႏွစ္ျပည္ကုိ ထူေထာင္ထားၾကရာ ေတာင္ပုိင္းမြန္ႏုိင္ငံကုိ ဒြါရဝတီဟု ေခၚ၏။ ၿမိဳ႕ေတာ္ မွာ ေလာ့ပူရီ (LOP BURI ) ျဖစ္သည္၊ ေလာ့ပူရီၿမိဳ႕ကား ယခုတုိင္ ႐ွိေနေသး၏။ ေျမာက္ပုိင္းမြန္ႏုိင္ငံကုိ ဟရိဘုဥၨ ေခၚၾက သည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ လမ္ဖုန္းျဖစ္သည္။ ဤၿမိဳ႕သည္လည္း ဇင္းမယ္ၿမိဳ႕၏ေတာင္ယြန္းအရပ္၌ ယခုတုိင္ ႐ွိေသး၏။
မြန္၊ ခမာအႏြယ္ဝင္ မြန္အမ်ဳိးသားတုိ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံေအာက္ပုိင္းတြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ သုဝဏၰဘူမိႏုိင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အခ်ာ ေဒသၿမဳိ႕ေတာ္မွာ သထုံခ႐ုိင္ ဘီးလင္းၿမိဳ႕နယ္ ေကလာသေတာင္တဝိုက္ျဖစ္သည္ဟု သုေတသီတုိ႕က ခန္႕မွန္းၾကသည္။ ယင္းေဒသတြင္ မြန္လူမ်ဳိးတုိ႕အေျခစုိက္၍ ၿမိဳ႕ျပထီးနန္း တည္ေဆာက္ခဲ့သည္၊ (ယခုအခါ ၎ေဒသကုိ ေ႐ွ႕ေဟာင္းသုေတ သနဌာနမွ စတင္တူးေဖၚ၍ သုေတသနျပဳလုပ္ၿပီး ျဖစ္၍ ျပည့္စုံေသာအခ်က္အလက္မ်ား ေနာက္ထပ္ေတြ႕႐ွိလာမည္ဟု ယုံၾကည္ရသည္။)
သုဝဏၰဘူမိသည္ မြန္တုိ႕ဌာေနျဖစ္ေသာ ရာမညေဒသကုိ အမည္ေပးထားသည္ဟုလည္း ဆုိႏုိင္သည္။ ယင္းမွာ မူလအားျဖင့္ စစ္ေတာင္းႏွင့္သံလြင္ျမစ္ႏွစ္္သြယ္ၾကားေဒသ ျဖစ္သည္။ ရာမညေဒသ ဆုိသည္မွာ လည္း ေခတ္လယ္ မြန္တုိ႕က မိမိတုိ႕ကုိ ေခၚေသာ “ မာန္” ဟူေသာ အမည္မွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
ေ႐ွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ယင္းေဒသ (သုဝဏၰဘူမိ) သည္ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း သံသယ မျဖစ္ႏုိင္ေခ်၊ ယခု မုတၲမေတာင္တန္း၏အေနာက္ဘက္လြင္ျပင္မွာ ေ႐ွးယခင္က ပင္လယ္ေရမ်ား လႊမ္းေနခဲ့သည္၊ ထုိစဥ္က ပင္လယ္ကမ္းစပ္ သည္ အရက္သည္မ ( တုိက္ကုလား) ႐ြာျဖစ္ေသာ ေကလာသ ေတာင္ေျခအထိ ေရာက္ခဲ့သည္၊ ယခု အရက္သည္မ႐ြာ ႏွင့္ သထုံၿမိဳ႕ေနရာတုိ႕မွ ေလးျမွားမ်ား၊ ေက်ာက္ႀကိဳး မ်ား ႏုိင္ငံျခားသေဘၤာမ်ား၏အပုိင္းအစမ်ားကို တူးေဖၚရ႐ိွွခဲ့ဘူးသည္။
မဟာရာဇဝင္ႀကီး၌ ဘုရားသခင္ထင္႐ွား႐ွိစဥ္က အာေသာက ဓမၼရာဇာ မင္းျပဳ၏၊ သထုံရာဇာဝင္က်မ္းေဟာင္း တြင္မူ သထုံ၌ သီဟရာမင္း မွစ၍ မႏူဟာမင္းအထိတုိင္ စုိးစံသည္ဟု ေဖာ္ျပထား၏။
သုဝဏၰဘူမိ (ေခၚ) သထုံၿမိဳ႕တည္ေထာင္သည့္ခုႏွစ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တိတိက်က် မ႐ွိလွေပ။ မြန္၊ ျမန္မာ ရာဇာဝင္မ်ားတြင္မူ ဘီစီ-၁၇- ရာစုအတြင္းက တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။
သုဝဏၰဘူမိႏွင့္ ပတ္သက္စပ္လ်ဥ္း၍ ေခါမ ပထဝီ႐ွင္ ေတာ္လမီက၊ “ ေဗင္စင္ဂ”ဟုေခၚေသာ မုတၲမ ပင္လယ္ေကြ႕ ကမ္း႐ုိးတန္းတေလွ်ာက္တြင္ အရပ္ပု၍ ႀကံ့ံခုိင္ေသာလူၾကမ္းမ်ား ေနထုိင္ၾကသည္၊ သူတုိ႕သည္ မူရင္းတုိင္းရင္းသားျဖစ္ေသာ ၾသစ ႀတိဳနီး႐ွင္းမ်ား၊ ျမန္မာစာေပေလာကတြင္ ဘီးလူးဟု ေခၚတြင္ေသာလူမ်ား ျဖစ္တန္ရာသည္။ မြန္၊ ခမာ အႏြယ္စုတုိ႕ ေရာက္လာေသာအခါ မခုခံႏုိင္၍ ၎တုိ႕သည္ ပင္လယ္႐ွိကြၽန္းမ်ား ေပၚသုိ႕ ဆုတ္ခြာသြားခဲ့ရသည္။
ေျမ႐ွင္ပေဒသရာဇ္ေခတ္လယ္တြင္ မႏူဟာမင္း (မကုတ) မတုိင္မီ မြန္ဘုရင္မ်ား ေခါင္းေဆာင္ေသာ သုဝဏၰဘူမိ သထုံျပည္ သည္ အင္အားေတာင့္တင္းလွ်က္ ႐ွိသည္၊ သထုံတြင္ မြန္လူဦးေရ မ်ားျပားလာသျဖင့္ “ဟံသာဝတီ ( ပဲခူး ) ”၊ တြံေတးၿမိဳ႕ အေ႐ွ႕ဘက္႐ွိ “ၾကဗင္း”ၿမိဳ႕မ်ား တည္္ေထာင္ခဲ့သည္။ သုိ႕ေသာ္ စုစည္းေသာအင္အားႀကီးႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ မတည္ေထာင္ ႏုိင္ခဲ့ေသးေပ။
သုဝဏၰဘူမိတြင္ မြန္တုိ႕၏ မိ႐ုိးဖလာ ကုိးကြယ္မႈအျပင္ အိႏၵိယမွ ဗိႆႏုိး ကုိးကြယ္သည့္ ျဗဟၼဏဝါဒႏွင့္ ဗုဒၶဝါဒကုိ သက္ဝင္ ယုံၾကည္ၾကသည္။ သုိ႕ေသာ္ ျဗဟၼဏဝါဒမွာ ေမွးမွိန္ခဲ့ၿပီး ဗုဒၶဝါဒ ထြန္းေတာက္ခဲ့သည္။ သီဟရာဇာမင္း စုိးစံခ်ိန္တြင္ ၎၏ ေနာင္ေတာ္ အ႐ွင္ ဂဝံပတိေထရ္က ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳေသာအခါ ဌာပနာသြားေတာ္ သုံးဆယ့္ႏွစ္ဆူ ပင့္ေဆာင္ၿပီး အႏွစ္ ၆၀ တုိင္တုိင္ ပူေဇာ္ခဲ့သည္ကုိ သထုံရာဇဝင္က်မ္း ေဟာင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ အာေသာကမင္းႀကီး လက္ထက္ တြင္လည္း အ႐ွင္ေသာဏ ႏွင့္ အ႐ွင္ဥတၲရ တုိ႕ သာသနာျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပုိင္း၌ အရည္းႀကီး မဟာယနအယူသာ ႐ွိ၏။
သုဝဏၰႏုိင္ငံသားတုိ႕သည္ သာသနိက ဆုိင္ရာအေဆာက္အဦးမ်ား၊ ၿမိဳ႕႐ုိးခံတပ္ စသည္တုိ႕ကုိ ဂဝံေက်ာက္ မ်ားျဖင့္ ေကာင္း မြန္စြာ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိေၾကာင့္ ထုိေခတ္တြင္ ဂဝံေက်ာက္ယဥ္ေက်းမႈတစ္ရပ္ ေပၚထြန္းလာေၾကာင္း မွတ္တမ္း တင္ခဲ့ၾကသည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါအရ မြန္တုိ႕သည္ ဘီစီ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကစ၍ မြန္ပေဒသရာဇ္ေခတ္အစ ေလာ့ဗူရီ၊ လမ္ဖုန္း၊ သုဝဏၰဘူမိ၊ ဟံသာဝတီ( ပဲခုူး)ႏွင့္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္မ်ားတြင္ ေရးထုိးခဲ့ေသာေက်ာက္စာတဆင့္စီ ကူးယူခဲ့ေသာ ေပစာ၊ ပုရပုိဒ္မ်ားႏွင့္ ယခုတုိင္ ပုံႏွိပ္အသုံးျပဳေနေသာ စာေပယဥ္ေက်းမႈ မွတ္တမ္းမ်ား၊ ၎ႏွင့္ပက္သက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားက မြန္အမ်ဳိး သားတုိ႕တြင္ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ၊ က်ယ္ျပန္႕ေသာနယ္ေျမကုိ ပုိင္ဆုိင္အုပ္စုိးခဲ့ေၾကာင္း သိရွိႏုိင္သည္။ စီးပြား ေရးအရလည္း သမုိင္း သုေတသီတုိ႕မွ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည့္အတုိင္း လယ္ယာစီးပြားေရးကုိ လုပ္ကုိင္ၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ မြန္တုိ႕ဌာနီရာမညေဒသသည္လည္း ပေဒသရာဇ္ေခတ္မ်ားတြင္ မြန္ပေဒသရာဇ္မ်ား ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳၾက သည့္မြန္တုိ႕ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္းေပါင္းမ်ားစြာ (ဘီစီ ၂၀၀၀ ေက်ာ္)ကစၿပီး လူမ်ဳိးႀကီးတစ္ရပ္အျဖစ္ တည္႐ွိခဲ့သည္။
“A nation is a historically evolved stable Community of Language, Territory, Economic life and Psychological make up manifesto in a Community of culture.”
“လူမ်ဳိးဆုိသည္မွာ ရာဇဝင္အရ ေပၚေပါက္ျဖစ္လာၿပီး တည္တံ့ေသာစကား၊ စာေပ၊ နယ္ေျမ၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ထုံးတမ္းစဥ္လာေတြႏွင့္ ဦးၫြတ္စြာ ႐ွိေသာလူစုလူေဝးကုိ ေခၚသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ မြန္သည္ ( Race tribe ) စေသာ အဆင့္တူမ်ားပူးေပါင္းထားျခင္းမဟုတ္ဘဲလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ဂုဏ္အဂၤါႏွင့္ျပည့္စုံေသာလူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္းထင္႐ွားသည္။
0 comments:
Post a Comment